In dit artikel uit 2004 bespreken de auteurs het gebruik van Totale Communicatie in de omgang met leerlingen met ernstige spraak en/of taalmoeilijkheden. Deze leerlingen volgen onderwijs op de Tine Marcusschool in Groningen. Een school voor onderwijs aan slechthorende kinderen en kinderen met ESM.
De ervaring leert dat het gebruik van gebaren bij ESM-kinderen een tijdelijk hulpmiddel is in het proces naar verbale communicatie. Het ene kind zal langer aangewezen zijn op het gebruik van gebaren dan het andere. Dit wordt mede bepaald door de aard en mate van de problematiek van het individuele kind. Onze ervaring is dat zo gauw een kind het ‘met de mond afkan’ het gebruik van gebaren afneemt en uiteindelijk verdwijnt. De gebaren belemmeren de ontwikkeling van het spreken niet, maar ondersteunen deze juist.
Als een leerkracht of een logopedist concludeert dat een kind gebaat is bij het gebruik van gebaren, dan is dat slechts het begin van een traject. Hoe stimuleer je het gebruik van gebaren in de thuissituatie? Kun je als school een doorgaande lijn in het gebruik van Totale Communicatie waarborgen? Bij de uitwerking hiervan kunnen er problemen ontstaan, vooral organisatorisch.
Het project ‘Gebaren bij jonge ESM-kinderen’ is gefinancierd door zorg en onderwijs van de Koninklijke Effatha Guyot Groep. De foto’s in dit artikel zijn afkomstig van beeldmateriaal gemaakt door Frans Gort en Hans Otermann.
Publicatie is met toestemming van de ouders van de besproken en afgebeelde kinderen.
