Ga naar hoofdcontent Ga naar de hoofdnavigatie
PROEFSCHRIFT: Hoe ontwikkelt dyslexie zich in kinderen?
Deel dit artikel

PROEFSCHRIFT: Hoe ontwikkelt dyslexie zich in kinderen?

6 augustus 2021 - Leestijd 2 - 5 minuten

Op 3 september 2021 promoveerde Maartje de Klerk op haar proefschrift: 'Vowels in development'. Maartje is taalkundige en heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van spraakwaarneming in het eerste levensjaar.

page.header_image.alt

samenvatting

Kinderen met dyslexie hebben hardnekkige problemen met leren lezen en spellen. Hoewel dyslexie primair een lees- en spellingsprobleem is, zijn er veel aanwijzingen dat de eerste problemen ontstaan in de ontwikkeling van de spraakwaarneming in de voorschoolse periode. Het lijkt erop dat kinderen die later dyslectisch blijken te zijn moeite hebben met het onderscheiden en herkennen van spraakklanken. Een mogelijk gevolg daarvan is dat kinderen moeite hebben met het leren van de relaties tussen de spraakklanken en de geschreven vorm, de letters.

Dyslexie wordt overgedragen van generatie op generatie. Kinderen met een dyslectische ouder hebben een veel grotere kans zelf ook dyslectisch te zijn dan kinderen bij wie dyslexie niet in de familie voorkomt: ongeveer 40% tegenover 4%. We noemen dat een ‘familiair risico’ (FR). Dankzij dit familiaire risico kunnen voorlopers van dyslexie, zoals de spraakwaarneming, onderzocht worden vér voordat kinderen leren lezen en schrijven.

In dit onderzoek is gekeken naar de ontwikkeling van spraakwaarneming in het eerste levensjaar. Tijdens het eerste levensjaar ontwikkelt de spraakwaarneming van universeel naar taalspecifiek in baby’s zónder een familiair risico. Een belangrijke vraag is of de ontwikkeling van spraakwaarneming in FR-baby’s anders verloopt. Een andere belangrijke vraag is of individuele spraakwaarnemingsvaardigheden beoordeeld kunnen worden. Het antwoord hierop is van belang om individuele ontwikkelingspatronen te kunnen beschrijven en voorspellingen te kunnen doen op het gebied van lees- en schrijfvaardigheden.

De resultaten van deze dissertatie duiden erop dat FR-baby's een (subtiele) vertraagde ontwikkeling van spraakklanken hebben in vergelijking met baby’s zonder een FR. Echter, er wordt geen uitsluitsel gegeven dat de manier waarop spraakklanken geleerd worden, verschilt tussen de groepen. Tot slot kunnen de individuele spraakwaarnemingsvaardigheden vastgesteld worden.

 

cover van het proefschrift

download proefschrift

De volledige tekst van het proefschrift van Maartje de Klerk is hier te downloaden.