In de afgelopen jaren zijn er twee bijzondere leerstoelen ingesteld. Het doel is om zorg en onderwijs voor dove en slechthorende kinderen te verbeteren, en de kennis rondom dove en slechthorende kinderen te vergroten. De leerstoelen worden bekleed door Loes Wauters en Evelien Dirks: twee onderzoekers die al jaren in de sector werken en hart voor de doelgroep hebben. VHZ ging met hen in gesprek over hun onderzoek, hun samenwerking en de verbinding tussen de leerstoelen.
Beide onderzoekers hebben met hun leerstoel een duidelijk doel voor ogen. Wauters geeft aan: 'Er moet hoogwaardig kwalitatief onderwijs voor dove en slechthorende kinderen en jongeren komen. Ik wil streven naar gelijke kansen in onderwijs en ontwikkeling voor elk kind. Met daarbij een focus op de ontwikkeling van schoolse vaardigheden en de sociaal emotionele ontwikkeling.'
Beide onderzoekers streven naar gelijke kansen in ontwikkeling en onderwijs voor elk kind
Dirks benadrukt hierbij de overlap tussen de leerstoelen. Zij zegt hierop: 'Ook ik hoop met mijn leerstoel te bereiken dat dove en slechthorende kinderen dezelfde ontwikkelingskansen krijgen als horende kinderen, zodat ze op dezelfde manier in de maatschappij kunnen meedoen.' Dirks richt zich hierbij met name op het jonge kind en het gezin. De ontwikkeling van kinderen binnen de context van ouder-kind interactie staat centraal binnen de meeste van haar onderzoeken.
Terwijl de focus bij Dirks dus ligt op het jonge kind en de thuisomgeving, ligt de focus bij Wauters vooral op het het kind in het onderwijs. Dirks: 'Dit zorgt juist voor kruisbestuiving en een doorgaande lijn van onderzoek. We werken zo samen op het snijvlak van zorg en onderwijs. Het Deelkracht-onderzoek Hello20 is daar een mooi voorbeeld van. Hierbij volgen we kinderen 20 jaar lang'.
Hello20 is een longitudinaal onderzoek naar de voorspellers van ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen, waarin Adelante, Auris, Kentalis, Libra, NSDSK en Pento samenwerken. 'We kijken hierin naar voorspellers op het gebied van ouder-kind interactie, communicatieve vaardigheden en auditieve ontwikkeling', vertelt Dirks.
We onderzoeken de mate waarin ouders activiteiten ondernemen met hun kind en welke activiteiten ze thuis doen, zoals voorlezen
Binnen dit grootse project loopt een promotietraject, het School Readiness project. Volgens Wauters is ook dat onderzoek een mooi voorbeeld van onderzoek dat op de scheidslijn van de leerstoelen zit. 'We kijken of de thuisomgeving bijdraagt aan de cognitieve en schoolse ontwikkeling. Zo onderzoeken we de mate waarin ouders activiteiten ondernemen met hun kind en welke activiteiten ze thuis doen, zoals voorlezen, liedjes zingen of koekjes bakken. We kijken hoe dit bijdraagt aan aspecten als executieve functies en schoolse vaardigheden.'
Loes Wauters (l) en Evelien Dirks (r)
De vraag of ze beide nog een mooi voorbeeld van een onderzoek kunnen noemen waar ze mee bezig zijn, blijkt een lastige vraag, want er is te veel moois. Zowel Dirks als Wauters geven aan met voor de sector vernieuwd onderzoek bezig te zijn. Zo beschrijft Wauters het onderzoek ‘Meerdere wegen naar geletterdheid’, waarbij ze zicht wil krijgen op welke informatie dove en slechthorende kinderen uit gesproken taal en gebarentaal gebruiken om tot lezen te komen. 'We kijken of we verschillen zien tussen kinderen in de wijze waarop ze lezen via oogbewegingsonderzoek en onderzoeken hoe het leesproces beïnvloed wordt'.
Om gelijke kansen te creeëren staat hoogwaardige kwaliteit van zorg en onderwijs voorop
Dirks beschrijft het Audiolistic project: een samenwerking tussen Pento, het UMC Groningen en de NSDSK. 'Een project waarbij audiologen, psychologen, logopedisten en onderzoekers kijken naar de akoestische en linguïstische omgevingen waarin kinderen gesproken taal leren. Hierbij maken we gebruik van verschillende technologische hulpmiddelen, zoals data logging (het uitlezen) van hoortoestellen en LENA - een apparaatje dat door een kind gedragen wordt en alle taal uit de omgeving opneemt en vervolgens analyseert. Dit doen we om meer zicht te krijgen op de dagelijkse auditieve en talige omgeving van dove en slechthorende kinderen'.
Als de vraag komt naar het gemeenschappelijk doel, hoeven Wauters en Dirks niet lang na te denken. Zowel Wauters als Dirks benadrukken dat hoogwaardige kwaliteit van zorg en onderwijs voorop staat om gelijke kansen te kunnen creeëren.
Wauters: 'We doen daarbij onder andere onderzoek naar voorspellers van ontwikkeling, de thuisomgeving of in de schoolcontext.'
De verbinding tussen Wauters en Dirks gaat verder dan een werkrelatie: het gezamenlijke hart voor de doelgroep heeft ook tot een vriendschap geleid. Wauters geeft aan: 'We hebben vertrouwen in elkaar, dat is belangrijk. Ook kunnen we kritisch en eerlijk naar elkaar zijn'. Dirks vult aan: 'We spreken elkaar veel en weten elkaar te vinden, ook voor een biertje in de kroeg. En ook daar worden ideeën voor een nieuw onderzoek uitgebroed.'
Wauters heeft op 5 april 2024 haar oratie uitgesproken. De leerstoel van Wauters is ingesteld en gefinancierd door Kentalis. In dit artikel lees je meer over haar oratie.
De leerstoel van Dirks is ingesteld en gefinancierd door de NSDSK. Zij zal op 10 oktober 2025 haar oratie uitspreken. Je leest er meer over in dit artikel.
