Inleiding
Ongeveer 3 tot 10% van de kinderen heeft een vertraagde of gestoorde taalontwikkeling. Bij een deel van de kinderen met taalontwikkelingsproblemen gaat het om een primair, geïsoleerd taalontwikkelingsprobleem. Dit zijn de kinderen met een specifieke taalstoornis of -vertraging (specific language impairment: SLI). Een ander deel van de kinderen heeft taalontwikkelingsproblemen die samen gaan met een andere stoornis zoals hoorstoornissen, beneden gemiddelde intelligentie, stoornis in de contactname (autisme), vertraagde motorische ontwikkeling of gedragsproblemen. Kinderen met ernstige of complexe taalontwikkelingsproblematiek kunnen voor behandeling terecht in speciale centra voor vroegbehandeling. Expertisecentrum Sint Marie biedt een dergelijke vorm van dagbehandeling, die de diagnose- en behandelgroepen genoemd wordt. In deze groepen worden jonge kinderen (tot 6 jaar) met ernstige auditieve problemen en/of complexe spraak- taalverwervingsproblemen behandeld. Een opname in de diagnose- en behandelgroepen start met een observatieperiode van tenminste drie weken. De observatieperiode dient om de mogelijkheden van het kind in kaart te brengen en leidt tot een diagnose en classificatie van de problematiek. Daarna start de behandelfase, die gekenmerkt wordt door specifieke aanpassingen in het orthopedagogisch handelen en communicatieve klimaat (Smits, van Daal, Cuperus, 2003). De kinderen worden begeleid in kleine groepen van maximaal 7 deelnemers. Zij krijgen op maat gesneden individuele therapie (logopedie, fysiotherapie, ergotherapie, sensorische integratietherapie, spelbegeleiding of Sherborne), en tevens groepsgewijze logopedie.
Onderbouwing van behandelingen en het meten van de effecten daarvan wordt steeds belangrijker. De wetenschappelijke literatuur is niet eenduidig over het effect van behandeling bij kinderen met spraak-taalverwervingsproblemen. Law, Garrett en Nye (2004) vatten een aantal studies samen in hun meta-analyse. Zij concluderen dat spraak-taaltherapie effectief kan zijn voor kinderen met problemen in de taalproductie op het gebied van de fonologie, woordenschat of syntaxis. De effecten van therapie voor kinderen met taalbegripsproblemen zijn minder duidelijk. Deze kinderen blijven vaak taalproblemen houden als er niet behandeld wordt, maar ook als er wel behandeld wordt gaan kinderen met ernstige receptieve taalproblemen vaak niet beter vooruit dan kinderen die geen behandeling krijgen.
